Przewlekła niewydolność żylna – jak zapobiegać?

Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to zespół objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych, przez które dochodzi do wzrostu ciśnienia żylnego. Typowe objawy PNŻ to m.in. obrzęki nóg, żylaki, bóle goleni czy kurcze mięśni. Chorobie tej można jednak zapobiec, stosując odpowiednią profilaktykę. Jak zapobiegać żylakom i przewlekłej niewydolności żylnej? Odpowiadamy!

Przewlekła niewydolność żylna – czynniki ryzyka

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że przewlekła niewydolność żylna jest chorobą, na rozwój której w dużym stopniu wpływają czynniki środowiskowe. Do najważniejszych należą¹:

• zwyczaje dietetyczne,
• aktywność fizyczna,
• otyłość,
• praca w pozycji stojącej lub siedzącej,
• obcisła odzież,
• zmiany hormonalne,
• ciśnienie atmosferyczne,
• ciąż

Niektóre z tych czynników są modyfikowalne, co w praktyce znaczy tyle, że zmieniając swój tryb życia, można je wyeliminować, a co za tym idzie, zmniejszyć ryzyko wystąpienia przewlekłej niewydolności żylnej.

Jak zapobiec przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych?

Ogólne zalecenia dotyczące profilaktyki przewlekłej niewydolności żylnej skupiają się wokół takich zagadnień jak dieta, aktywność fizyczna i prawidłowe nawyki na co dzień².

Przewlekła niewydolność żylna – dieta

Dieta zapobiegająca przewlekłej niewydolności żylnej powinna przede wszystkim przeciwdziałać nadwadze i otyłości, wzmacniać ściany naczyń żylnych i zapobiegać zaparciom. Dlatego powinna być zdrowa i odpowiednio zbilansowana, tak aby dostarczać organizmowi niezbędnych mu składników odżywczych².

Osoby w grupie ryzyka PNŻ powinny ograniczyć spożycie soli, tłuszczy zwierzęcych i słodyczy. Produkty wysokoprzetworzone najlepiej jest zastępować niskoprzetworzonymi. Do diety powinno się włączyć ryby, szczególnie tłuste ryby morskie. Nie może zabraknąć w niej błonnika. Dodatkowo należy zadbać o regularność i częstotliwość posiłków oraz pić duże ilości płynów².

Przewlekła niewydolność żylna – aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna pozwala pobudzić tzw. pompę mięśniową – skurcze mięśni kończyn dolnych pobudzające krążenie żylne. Zalecane ćwiczenia to m.in.²:

• marsz w miejscu we wzrastającym tempie z unoszeniem wysoko kolan,
• stanie na przemian na palcach i na piętach,
• wykonywanie nożyc poprzecznych i pionowych w leżeniu,
• robienie rowerka w leżeniu.

Ćwiczenia powinno się wykonywać co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30 minut. Pozytywne rezultaty daje też pływanie².

Przewlekła niewydolność żylna – prawidłowe nawyki

Oprócz stosowania zdrowej diety i uprawiania aktywności fizycznej trzeba jeszcze przestrzegać kilku ważnych zasad:

1. Codzienny odpoczynek z nogami uniesionymi do góry powyżej poziomu serca.
2. Stosowanie chłodnego prysznica lub okładów na obrzęki.
3. Unikanie noszenia butów na wysokim obcasie.
4. Rezygnacja z zakładania nogi na nogę.
5. Częste zmiany pozycji w przypadku prowadzenia siedzącego trybu życia.
6. Unikanie gorących kąpieli i odwiedzania saun.

Przewlekła niewydolność żylna – leczenie

Jeśli dojdzie do rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej, wskazane jest leczenie zachowawcze. Terapia obejmuje między innymi takie metody leczenia jak³:

• kompresjoterapia (leczenie uciskowe) – chory powinen nosić specjalne pończochy uciskowe na żylaki o odpowiednio dobranym do potrzeb i objawów stopniu ucisku,
• farmakoterapia – zalecane są głównie preparaty pochodzenia roślinnego, ale też preparaty syntetyczne,
• żele – chory może stosować produkty takie jak Diosminex żel, który pomaga łagodzić objawy u osób z syndromem ciężkich nóg oraz ze skórą skłonną do pajączków naczyniowych i rozszerzonych lub kruchych  naczynek⁴,
• fizjoterapia – chory powinien regularnie wykonywać ćwiczenia na żylaki nóg, które zalecił mu lekarz lub fizjoterapeuta.

Domowe sposoby na żylaki i pozostałe objawy PNŻ nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. W zaawansowanych przypadkach stosuje się inwazyjne metody leczenia, jak np. usuwanie żylaków³. O konieczności przeprowadzenia zabiegu decyduje lekarz, który w porozumieniu z pacjentem dobiera odpowiednią metodę leczenia.

Bibliografia:

1. Sudoł-Szopińska I., Błachowiak K., Koziński P., Wpływ czynników środowiskowych na rozwój przewlekłej niewydolności żylnej, Medycyna Pracy, 2006, 57(4), 365-373.
2. Łastowiecka-Moras E., Profilaktyka przewlekłej niewydolności kończyn dolnych wśród osób wykonujących pracę w pozycji siedzącej i stojącej, Warszawa, 2016.
3. Frołow M., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
4. Diosminex żel pl/diosminex-szybka-ulga-dla-nog (dostęp: 2022.03.31.).