medi-TOUR

Specjalistyczne tłumaczenia medyczne

Jednymi z częściej wykonywanych tłumaczeń specjalistycznych z zakresu medycyny są przekłady dokumentacji medycznej pacjentów, pochodzące z okresu ich hospitalizacji w zakresie tzw. turystyki medycznej. W populacji ogólnej stale rośnie zachorowalność na różne odmiany nowotworów, chorób autoimmunologicznych czy chorób neurodegeneracyjnych, takich jak np. rak mózgu, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy stwardnienie rozsiane (SM). Te choroby cywilizacyjne są oporne na leczenie, stąd pacjenci coraz częściej szukają pomocy medycznej za granicą. Dodatkowo coraz częściej obcokrajowcy podejmują leczenie i decydują się na zabiegi i operacje zagranicą - w zakresie turystyki medycznej, ze względu na łatwiejszą dostępność usług medycznych i niższe koszty. Wówczas potrzebne jest rzetelne tłumaczenie medyczne.

Tlumaczenia medyczne dokumentacji

Tłumacz medyczny

W wielu przypadkach praca tłumacza medycznego wymaga multidyscyplinarnego podejścia do kwestii choroby i procesu leczenia; lekarze różnych specjalizacji przeprowadzają badania u jednego pacjenta, gdy przyczyna schorzenia nie jest znana. W związku z powyższym praca ta narzuca potrzebę posiadania szczegółowej wiedzy nawet z kilku dziedzin medycyny tak, by przekład precyzyjnie oddawał kompletny opis schorzenia danego pacjenta. Stąd należy zwrócić uwagę, by translacja zawierała:

  • idealne odwzorowanie danych liczbowych (np. wyników badań krwi i badań biochemicznych z licznymi wskaźnikami, takimi jak np. wskaźniki stanu zapalnego, tj. CRP czy OB, szczególnie wówczas, gdy nie mieszczą się w zakresach norm), pamiętając o tym, że w języku angielskim miejsce dziesiętne oddzielone jest kropką, a w języku polskim czy rosyjskim – przecinkiem
  • odpowiednie mianownictwo medyczne i żargon branżowy,
  • kompletne odbicie lustrzane tekstu źródłowego, czyli była pozbawiona pominięć fragmentów tekstu z przeoczenia tłumacza,
  • poprawnie przetłumaczone, znane i zrozumiałe dla tłumacza akronimy medyczne, np. pol. NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) ang. NSAIDs (Nonsteroidal Antiinflammatory Drugs), pol. OB (odczyn Biernackiego) ang. ESR (Erytrocyte Sedimentation Rate), przy czym skrótowców czasem wcale się nie tłumaczy, tylko je przepisuje, gdyż mają zastosowanie międzynarodowe, np. ang. WBC (White Blood Cells) leukocyty (pol. Leu lub WBC),
  • właściwe konstrukcje gramatyczne i słownictwo ogólne (poprawność językowa).
Tłumaczenia dokumentów medycznych

Powyższe procedury mają doniosłe znaczenie, gdy waży się zdrowie, a często nawet życie człowieka. Przetłumaczone dokumenty medyczne stanowią podstawę do kontynuowania leczenia danego pacjenta za granicą. Wykonanie tłumaczenia medycznego wysokiej jakości wymaga zatem od tłumacza znajomości nie tylko samej terminologii medycznej, lecz również poszczególnych odmian znaczeniowych tych samych słów w różnych dziedzinach medycyny, ponieważ zdarzają się terminy, które mają w medycynie inny zakres znaczeniowy w poszczególnych specjalnościach. Posłużmy się dla przykładu terminem ‘abrazja’, który w ginekologii oznacza wyłyżeczkowanie jamy macicy, inaczej potocznie ‘skrobanka’. Z kolei abrazja w stomatologii to metoda leczenia próchnicy zębów przy pomocy strumienia sprężonego powietrza wzbogaconego w ścierniwo z tlenku glinu (Al2O3) o różnej granulacji.

W medycynie, jak widać, ‘abrazja’ to swoisty homonim, podobnie jak słowo zamek w znaczeniu ‘budowla’ lub ‘zabezpieczenie u drzwi’. Idąc dalej, możemy stosować też przedrostki, np. dodając przedrostek ‘mikro-‘ w medycynie estetycznej otrzymujemy termin ‘mikrodermabrazja’ oznaczający powolne mechaniczne ścieranie naskórka i/lub skóry właściwej, mikrowarstwa po mikrowarstwie, przy pomocy kryształów korundu lub specjalnej głowicy diamentowej (najtwardsze minerały w skali twardości Mosha) praktycznie bez ryzyka powikłań. Poza tym medyczne mianownictwo topograficzne dla laika nie jest nigdy tym samym, co dla lekarza, a może stać się źródłem nieścisłości przekładu względem oryginału.

Stąd najlepszym rozwiązaniem jest przekazanie tłumaczenia medycznego ekspertom, posiadającym wystarczającą wiedzę medyczną i anatomiczną, i będącym na bieżąco ze zmieniającą się obecnie w szybkim tempie terminologią ścisłą. Poza tym stosowanie skrótów literowych zarówno w kontekście anatomii człowieka, procedur leczniczych, jak i wyników badań nie jest rzadkością. Niestety spora część skrótów i skrótowców medycznych ma więcej niż jedno znaczenie – ogromną rolę odgrywa tutaj znajomość obrazu choroby i schematów terapii, która pozwala na właściwe zastosowanie odpowiednika obcojęzycznego w danym kontekście znaczeniowym.

Dlatego najlepiej byłoby, gdyby tłumaczeniem takiej dokumentacji medycznej zajął się lekarz z biegłą znajomością języka obcego lub tłumacz medyczny, specjalizujący się w tej dziedzinie i konsultujący się w razie potrzeby z lekarzem, a nie przypadkowy tłumacz, który jest laikiem w danej dziedzinie i pomimo znacznej wiedzy lingwistycznej nie posiada wystarczającej wiedzy medycznej, aby w pełni wychwycić subtelne niuanse żargonu medycznego.